Ik slaap op een zaal met drie Indiërs, twee Nederlanders en één Spanjaard. Zes mannen, anders dan verwacht, die ik toch wel regelmatig tegenkom in de groep van 3.000 mensen uit 90 landen. De conferentie waarvoor ik in New York ben, wordt gehouden in de Jacob Javits Center aan de Hudson die goed te bereiken is via de metro.
Wat meteen opvalt is dat er gigantisch veel conferentiedeelnemers uit de Zuid-landen zijn. Dit zijn landen als China, India en landen in het continent Afrika waar het christendom in opkomst is en die ook in een steeds grotere mate de geloofspraktijk in het 'Noorden' (oftewel het Westen) beïnvloeden.
Een vijftal trendsettende thema's binnen het christendom wereldwijd worden in het programma naar voren gebracht. Ontwikkelingen die ik van harte toejuich en die wat mij betreft samen te vatten zijn in de term 'christelijk-sociaal'.
1. Cultuurshift
De nieuwe generatie omarmt het postmodernisme en dat heeft grote impact op de geloofspraktijk. Millenials (geboren tussen 1980-2000) zijn in tegenstelling tot de eerdere generaties niet zozeer gericht op waarheidsvinding, feiten en discussies. Ieder heeft z'n waarheid en daar hebben we respect voor. Een evangelist die op een kratje 'de waarheid' verkondigend past niet in deze tijd. Wij houden meer van vriendschappen waarin je elkaar ruimte geeft om je opvattingen te delen. Een gezonde kerk vraagt jonge leiders die ruimte krijgen maar ook leiding ontvangen binnen een intergenerationeel leidersteam.
2. Invloed
Het machtsdenken wordt ingewisseld voor het positief inspireren van de netwerksamenleving. De kerk als machtig instituut die dusdanige rol speelt in de maatschappij is iets waar we niet naar terug willen. Christenen vormen samen een community die kerk heet en zij zijn tegelijkertijd en evenveel deel van andere communities. De kerk wil geen macht maar christenen in de samenleving inspireren en empoweren om het goede te doen en liefde te betonen. Op elk vlak van het leven: als ondernemer, als klant, als politicus, in het gezin, enzovoorts.
3. Etniciteit
Niet alleen in de kerken binnen de VS maar ook bijvoorbeeld in Europese kerken en elders in de wereld is segregatie zichtbaar. Nederland kent een duidelijke scheiding tussen, wat men noemt, 'migrantenkerken' en 'witte kerken', die veelal geen of oppervlakkig contact met elkaar hebben. De etnische spanningen in de VS zorgen ervoor dat bijvoorbeeld in Dallas gemotiveerde kerkleiders elkaar opzoeken en bruggen geslagen worden. In Dallas gaan niet alleen predikanten van 'white churches' in 'black churches' voor en vice versa, maar mixen ook allerlei mannen- en vrouwengroepen. In Nederland staan we op etnisch gebied helemaal aan het begin van een noodzakelijke integratie.
4. Eenheid
Ondanks de moordende werkdruk van activiteiten binnen zijn kerkelijke gemeente, investeert pastor Tim Keller actief in relaties met andere kerken, want de lichaamscellen die alleen zichzelf voeden noemt hij - de medische wereld volgend - "kanker". In Nederland zijn er veel werkrelaties tussen kerkelijke en christelijke leiders en schiet veelal de tijd erin om diepgaande vriendschappen te bouwen tussen kerkelijke en christelijke leiders. Vriendschap is de basis van eenheid.
5. Uit één stuk
Alleen vertellen over het evangelie is niet afdoende, want dit zou hypocriet zijn: stel je voor dat je een mensenhandelslachtoffer niet bevrijdt maar wel zegt dat Jezus hem of haar vrijmaakt of een dakloze niet actief welkom heet in je vriendenkring maar wel zegt dat Jezus hem of haar een thuis biedt. Alleen daden laten zien is ook onvoldoende, omdat het hypocriet zou zijn om onvoorwaardelijke liefde voor te staan maar niet het mooiste te delen wat je hebt: Jezus. Daden en woorden vullen elkaar aan en versterken de sociale beweging die de kerk is.
Heel
Samenvattend kwam de volgende zin deze week regelmatig terug: "de hele kerk is nodig om het hele Evangelie naar de hele stad te brengen". Waarmee het Evangelie als een levend gebeuren wordt gezien: praktisch goed nieuws voor alle mensen in een stad. Waarbij niet één (grote of kleine) kerk het alleen af kan, maar waar alleen in nauwe vriendschap tussen kerken en andere sectoren stadsbrede problemen aangepakt kunnen worden.
Op vele plekken wordt aan een sociale beweging gebouwd waar kerken op praktisch en relationeel vlak actief deel zijn van en bijdragen aan de samenleving. Dat is een kerk die ik liefheb en waar ik een bijdrage aan hoop te leveren. Zodat het in alle ruimtes in de stad Groningen en in andere plaatsen van de wereld een warm gebeuren wordt dankzij vriendschappen en samenwerking, net zoals alle ruimtes in New York aangesloten zijn op centrale verwarming.
