"Dag meneer, mag ik u wat vragen?"
De man van middelbare leeftijd kijkt me verbaasd aan. In deze straat heeft niemand hem ooit aangesproken. "Ja."
"Wat komt u in deze straat doen? Bezoekt u prostituees?"
"Nee... Alleen eem kiek'n." Hij glimlacht van oor tot oor. Hij loopt snel verder.
Zijn zwaar Gronings accent verraadt dat hij een local is.
Velen zullen deze Grunninger een vies mannetje noemen: een man van zijn leeftijd nog op zoek in duistere straatjes, weggedoken in z'n jas, op zoek naar vrouwelijk schoon. Zijn grijns ergert mij. Is hij naïef of sluit hij de ogen?
Veel mannen die we in de prostitutiestraten van Groningen spreken hebben een sociaal of seksueel probleem. Zij bezoeken prostituees of lopen tien rondjes om naar de schaars geklede vrouwen te kijken. Niet alle mannen geven non-verbaal zo eerlijk weer wat zij zoeken bij prostituees. Deze grijnzende man is eerlijk over z'n gevoelens jegens deze vrouwen, maar hij heeft een enorm bret voor z'n kop.
Zijn grijns laat zien dat hij de vrouwen niet werkelijk ziet. Prostituees zijn voor hem alleen objecten waar hij zijn seksuele gevoelens op kan botvieren. Veel mannen bekijken en behandelen vrouwen als zodanig. Dit objectiveren is zeer kwalijk en zorgt ervoor dat er geen verbindende relatie mogelijk is. Zijn grijns legt iets diepers bloot. Deze man zit vast in een web van leugens; en die scheppen een fijne wereld! Een fijne wereld voor hem, niet voor haar.
Dit onvermogen of deze onwil om een relatie aan te gaan, zorgt ervoor dat prostituanten de situatie, gevoelens en verlangens van de prostituees niet zien en zich niet willen verhouden tot de mens achter de prostituee. In gesprekken zien we dat veel mannen hun verantwoordelijkheid niet willen nemen, maar ook dat zij feiten verdraaien.
Enkele voorbeelden:
"Het zijn sterke vrouwen, want ze hebben al veel meegemaakt, dus het zijn geen slachtoffers" "Ik ga niet bij jonge vrouwen naar binnen, alleen bij oudere vrouwen; oudere vrouwen kunnen niet gedwongen zijn"
"Als het lopende band werk is, hoeft het van mij niet, want dan is het voor de vrouw ook ongezond"
"De politie houdt het hier goed in de gaten; het is legaal wat ik doe."
"We hebben allemaal behoeftes. Ik moet toch ergens met het zaakje heen?"
Het is bekend dat prostituees tijdens seksuele handelingen niet kunnen functioneren zonder dat zij zich emotioneel afsluiten voor zichzelf en voor de klant. Een gespleten persoonlijkheid ontstaat noodgedwongen. Een groot gedeelte van de prostituees is door een maffioos netwerk ook zo getraind; kwetsbaarheid wordt hardhandig afgestraft. Ook is het bekend dat prostituees die gedwongen of niet gedwongen zijn in fysiek, emotioneel en geestelijk opzicht even veel hulpverlening en herstel nodig hebben. Beide groepen zijn even kapot.
De grijns verraadt dat deze man meegaat in deze gespleten wereld. De man ziet de vrouw achter het raam als seksueel object en niet als vrouw, laat staan als moeder, dochter, buurmeisje, collega, klasgenoot, enzovoorts.
De grijzende man gaat 'eem kiek'n'. Niet naar een vrouw. Hij ziet haar niet. Hij kijkt naar een lichaam. Een lichaam zonder ziel.
Zijn grijns zou snel verdwijnen als hij wist dat de vrouw een moeder is die haar zoon mist. Of een vrouw is die hardhandig de prostitutie in gedwongen is en zo bang is als een parkiet, maar toneelspeelt als een musicalster. Of als kind seksueel misbruikt is door een andere man met een grijns. Zijn grijns zou snel verdwijnen als hij wist wat hij - samen met zijn seksegenoten - aanricht met zijn naïeve en tegelijkertijd domme gedrag.
William Wilberforce schreef: "It is the true duty of every man to promote the happinnes of his fellow creatures to the utmost of his power."
Ik heb medelijden. Ook met deze mannen. Zij lijken niet meer in staat om verantwoordelijkheid te nemen en te geven om een ander.
Tijdens de gesprekken die we op straat voeren, komen deze twee werelden samen. Enerzijds de verlangens van de man naar intimiteit, vrouwelijke schoonheid en masculiniteit. Anderzijds de gevolgen die zijn gedrag heeft voor een ander. Voor sommigen is dit confronterend, voor anderen is dit een kijkje nemen in de toekomst. Is er dan toch hoop?
Het team van "Werken Aan Nieuwe Tijden" staat één keer in de twee weken in de Groningse prostitutiestraat en voert gesprekken met prostituanten.
