Mensen vragen me om foto's van mijn pasgeboren dochter te delen op het wereldwijde web. Hoewel mijn trotse gevoel geneigd is mee te gaan in het delen van het (nieuwe) leven, heb ik vijf redenen om geen kinderfoto's te delen via sociale media.
1. Beslotenheid van het gezin borgen
Voor velen en zeker voor ons is een Facebookaccount geen privé-gebeuren, maar eerder semi-openbaar terrein. Niet alleen vrienden kijken van harte mee, maar ook kennissen, oud-klasgenoten, buurtgenoten, (oud-)collega's, enzovoorts, enzovoorts. Tegen de tijdgeest in geloof ik in het bestaan en de waarde van privacy. Op sociale media wordt de grens tussen privé en openbaar vager. Als post-modern mens experimenteer ik ook van harte lust met deze vervagende grens, maar bij ons kind trek ik de lijn. Met het oog op de toekomst, zien mijn vrouw en ik een geborgen gezin in het hier en nu als voorwaarde dat onze dochter zichzelf kan ontdekken, fouten kan maken en op standpunten terug kan komen die niet je hele leven je achtervolgen. Dit behoeft enige beslotenheid. Een "ouderwets" woord voor privacy. Gekscherend gezegd en overdreven gesteld: wij delen onze vakantiekiekjes en familiaire fotomomenten vanaf nu in de regel alleen in de huiskamer.
2. Misbruik door o.a. pedoseksuelen
Een andere reden om terughoudend te zijn met het delen van kinderfoto's is de aanwezigheid van criminele netwerken. De autoriteiten waarschuwen dat pedofielen doodnormale foto's bewerken tot pornografisch materiaal. Naast pedofiele netwerken, slaan ook andere criminele netwerken en veiligheidsdiensten informatie op. Is het bangigheid wat mij hierin drijft? Nee, eerder een stuk realisme dat ik geen enkel risico wens te nemen met de kinderfoto's van ons kind.
3. Handel in kinderfoto's en identiteiten
Dit is de eerste generatie die sociale media gebruikt om familie en vrienden op de hoogte te brengen van de geboorte van een zoon of dochter met daarbij de eerste foto's. Met het delen van deze foto's geef je het beeldrecht weg aan bijvoorbeeld WhatsApp of Facebook. Waar voorheen de kinderfoto's in één fysiek album werden vastgelijmd, worden er nu dezelfde foto's verspreid via en naar verschillende apparaten; de foto's blijken plots permanent ter beschikking voor honderden of duizenden (en bij openbaar delen miljarden) mensen. Multinationals als Google archiveren bovendien deze foto's om online identiteiten via gezichtsherkenning op te bouwen. Aan die identiteiten wordt dan ook weer flink geld verdiend. Wij willen graag het beeldrecht behouden, controle hebben over de verspreiding en voorkomen dat voordat ons kind bewust is van haar eigen bestaan er een niet te verwijderen online identiteit is opgebouwd.
4. Grip op portretrecht kwijtraken
Een ander argument om niet tot publicatie over te gaan betreft het portretrecht: het recht om je als geportretteerd persoon te verzetten tegen publicatie. Als ouder heb je de verantwoordelijkheid om het portretrecht van je kind te beheren. Tien jaar geleden was het portretrecht logischerwijs geen issue voor jonge ouders, maar nu iedere wereldbewoner publicist is geworden gaat het een steeds belangrijkere rol spelen. Als mijn dochter de eerste vrouwelijke minister-president van Nederland wordt (ik hoor sommigen van jullie al grinniken), vindt zij het mogelijkerwijs onprettig als haar kinderfoto's op diverse plekken in the cloud te vinden zijn en ongevraagd door tal van journalisten en anderen becommentarieerd worden. Mocht zij geen premier worden, maar onderdeel worden van een al dan niet onbetekenend nieuwsfeit, dan ben je ook de grip op het portretrecht kwijt. Bij geen tot weinig gepubliceerde foto's, wordt de inbreuk op de privacy beperkt. De foto's die ik sporadisch toch deel, wil ik weloverwogen delen.
5. Authentieke relaties
Online contact verloopt anders dan face-to-face communicatie. Staat een "like" gelijk aan wezenlijk contact en interesse? Soms wel, maar een wezenlijk verschil met het offline leven ligt in de non-verbale kant van de ontmoeting van mens tot medemens. Je leest er meer in af dan in een honderdveertig tellende tekens van een tweet. Bovendien vindt er interactie plaats en reageer je meer dan alleen op leuke uitspraken of schokkende nieuwsfeiten. Automatisch houd je geen rekening met "likes" of het aantal "likes" dat je bemachtigd wilt hebben. Via de sociale media kan gemakkelijk een surrogaat verbondenheid optreden, terwijl werkelijke verbondenheid niet altijd aanwezig is. Met de honderden contacten die we hebben, is dat ook niet altijd mogelijk. We willen ons kind in basis de waarde van sterke relaties meegeven die gebaseerd zijn op authenticiteit in plaats van op vluchtige "likes" en oppervlakkige "comments". Deze sterke relaties beginnen over het algemeen in het offline bestaan zonder de sociale druk van de digitale omgeving.
De waarde van internetcontacten
De indruk kan ontstaan dat we internet enkel en alleen zien als oppervlakkige, gevaarlijke en levenbedreigende technologie. Voor ons heeft online contact een toegevoegde waarde en zien we dat het web van enorme persoonlijke en maatschappelijke betekenis kan zijn. Op latere leeftijd zal onze dochter zich vast online verbinden aan lieve medemensen, maar in de beginfase van haar leven lijkt het ons niet gezond voor haar en haar ontwikkeling. We genieten beide van een intensief online leven (het contact wordt zeer gewaardeerd!), maar echte vrienden komen bij elkaar over de vloer en voor hen hoef ik geen kinderfoto's te delen op sociale media.
Tot slot een genuanceerde noot: ondanks de wijziging van onze situatie, zal ons online gedrag niet wezenlijk veranderen. We blijven authentiek berichten en foto's plaatsen en ons verbinden aan mensen waar we om geven. Bovendien begrijpen we dat een rationeel denkend mens ook bij een oppositionele uitkomst kan uitkomen en dus wel foto's van zijn kind deelt. Desalniettemin staan we op deze manier pal voor de veilige omgeving dat gezin heet. Daarom het vriendelijke verzoek om deze wens te respecteren.
