Monday, November 29, 2010

Word ook als collectant Wildeman

Heilssoldaat sergeant Wildeman is de bekendste collectant van Noord-Nederland. Deze simpele ziel maakt vijf dagen in de week de winkelstraten onveilig door geld voor daklozen op te halen. “Het verveelt nooit”, aldus het visitekaartje van het Groningse christendom anno nu. Dat de 77-jarige sergeant niet van het Leger des Heils is, maar van afsplitsing Noorderlijk Heilsleger doet voor de ‘man in de straat’ er niet toe. Kerk is kerk. Christen is christen. Het verschil met andere christenen is dat Wildeman zo gek is om het geleerde in de praktijk te brengen.

Dat het winkelend publiek niet vrolijk wordt gestemd door deze oude soldaat, heeft niet alleen te maken met zijn sociaal onvermogen. Het heeft te maken met ‘de tijdgeest’. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw was men verzot op ‘plichten’, maar die zijn gedurende de jaren vervangen voor ‘rechten’. Een mens heeft recht om rustig door de winkelstraat te lopen. Wildeman is dan ook voor de “Shop till you drop”-ers een irriterende factor, die je zo snel mogelijk af probeert te schudden. Sommige predikanten leggen uit dat Evangelie bijna automatisch wrevel opwekt. Functioneert Wildeman dus in lijn van het Evangelie?

Evangelie betekent van oorsprong ‘goed nieuws’. In de alledaagse taal krijgt het echter een hele andere invulling. Het beeld heerst in VARA-kringen dat ware christenen diep in hun hart allemaal opdringerige mensen zijn, die hun bekeringsdrift laten prevaleren boven het respecteren van de ander. Het zijn vaak van die types die van de wereld losgezongen zijn… Het bestaan van dit soort christenen getuigt er van dat de Verlichting ontkend kan worden! Met verve. Het stereotype wordt wellicht duidelijk.

Weldra komt het Middeleeuwse vingertje te voorschijn om duidelijk te maken dat leuk niet meer mag en alle moetjes verplicht zijn. Is dit het goede nieuws in een notendop? Of moeten christenen zich realiseren dat de Kerk een minimale rol speelt? Ze staat in feite met haar wijsheid al aan de zijlijn. Geen tale KanaƤns meer, benadrukte Jaap Smit, CNV-voorzitter en emeritus predikant, tijdens het PerspectieF-congres van 27 november. Smit pleit ervoor dat grenzen (en plichten) terugkeren in onze samenleving. Want op de open zee zonder kompas is het doelloos ronddobberen. In tegenstelling tot de benauwende banden uit de jaren '50, dient een morele grens een baken van hoop te zijn.

Juist christenen hebben volgens Smit hierin een verhaal te vertellen. De verantwoordelijkheid die christenen hebben, is groot. Dit is onder andere zo, omdat de arbeidsethos onder christenen sterk is ontwikkeld, aldus Roel Kuiper (filosoof en christensenator) op hetzelfde congres. Ook onderofficier Wildeman legt een zekere discipline aan de dag. Wildeman is het symbool voor de onverzettelijke inzet voor de medemens. Op z'n eigen manier welteverstaan.

Wildeman staat tegelijkertijd ook als mensonvriendelijk te boek. Net als de kerk, overigens. Toch heeft hij het lef om vijf dagen in de week van de zijlijn te komen. Om de Bijbelse verhalen relevant te laten zijn in onze samenleving, hebben we juist meer Wildemannen nodig. Wildemannen die ook antwoord geven op dieperliggende vragen: hoe word ik geliefd, hoe kan ik van betekenis zijn voor anderen en hoe kan ik een plek krijgen die bij mij past?